БААУнун жаны имараты

9 июля 2012

Жаны долбоор тууралуу тиешелуу адистер менен маектештик.

“Окуу имаратыбызга экологияга зыяны жок жылытуу системи орнотулат.” Долбоордун идеясы, бюджети жана качан ишке кириши тууралуу БААУнун каржы маселелери боюнча вице-президенти Талант Султанов маалымат берди.

 

- Талант мырза, жа?ы окуу имаратын куруу идеясы качан пайда болгон? Анын ?зг?ч?л?г? эмнеде?

– Биздин университет сапаттык, сандык жагынан ?с??н?н ?ст?нд?. Студенттердин саны да к?б?й??д?. Ошондуктан имаратты ке?ейт?? жагын к?п жылдан бери ойлоп келатканбыз. Биринчиден, донорлордун эсебинен курулганы жаткан кампустун курулушу менен ?лк?г? инвестиция тартууга м?мк?н болот. Экинчиден, студенттерге да жакшы шарттар т?з?л?т. Окуу жайдын азыркы президенти бул идеяны колдоого алып, буюрса, с?зд?н ишке ашып жатат. Бул ?ч?н Бишкектин четиндеги Асанбай кичирайону тараптан 3 гектар жер сатып алдык. Кампус 16 ми? чарчы метр аянтка курулуп, бийиктиги 4 кабат болот. Кампус деп коёт, тактап айтканда, окуу имараттары, илимий-изилд?? институттары, жатакана, китепкана, тамактануучу жай, спорт аянтчалары жана башкалар орун алат. Кыргызстандагы эле эмес, Борбордук Азиядагы ?зг?ч? курулуш болуп, кооздугу, к?ркт??л?г? менен айырмаланган студенттик шаарчага айланмакчы. Баса, бул кампусту тургузуу менен Кыргызстандын курулуш тармагына ноу-хау киргизилгени жатат. Эгерде Кыргызстандын стандарты менен курулганда, кампустун жылытуу системи жылына 4 189 561 кВт саат электр энергиясын керектемек. Биз мындан качып, жылытуунун геотермалдык системин орнотобуз. Бул экологияга зыяны жок систем болуп эсептелет. Муну менен 533 072 кВт саат же 87 пайызга электр энергиясы ?н?мд?л?т. Жылытуу системинин мындай арзан т?р?н? ?тк?с? келгендердин баарына эшигибиз ачык. Ке?ешибизди айтып, тажрыйба б?л?ш??г? даярбыз.

 

– Долбоордун бюджети канча болууда?

– Бюджети 20 миллион доллардан ашык. Акчанын баарын сырткы донорлор, дем??рч?л?р бере турган болушту. Биз да ж?н жатпай, Кыргызстандын ичинен акча чогултуу максатында кампустун холлунун дубалынын кыштарынын ар бирин 50 доллардан саталы деп чечтик. Кышты сатып алган жарандын аты-ж?н? ага жазылат. Эстелик сыяктуу тура берет. Муну менен аз да болсо кампустун курулушуна жардам бергендерди ачыктаган болобуз. Албетте, мындай жол менен чо? акча чогултуу м?мк?н эмес. Муну менен кампустун курулушуна жарандар да кайдигер карабай, колдорунан келишинче жардам бергендерин к?рс?тк?б?з келет. Алар ?ч?н бул к?р?н?ш жагымдуу да, кызыктуу да болсо керек.

 

– Курулуш иши качан аягына чыгарылат?

– Келерки жылдын к?з?нд? окутуучулар жамааты, студенттер жа?ы имаратка к?ч?п барабыз деп турабыз.

 

 

«Максатыбыз – эки элге те? жагымдуу имарат куруу»

 

БААУнун жа?ы имаратынын дизайнынын автору - 20 жылдан бери билим бер?? мекемелерин курууга адистешип, к?пт?г?н билим борборлорун курган америкалык архитектор-дизайнер Генри Майберг. Аны менен интернет аркылуу байланышка чыктык.

 

 

– Генри мырза, аталган имараттын дизайны эмнеси менен ?зг?ч?л?н?т?

– Кампустун дизайнын жасоодогу максат – эки элдин улуттук колоритин, ?зг?ч?л?кт?р?н синтездештир?? менен эки элге те? жакын, жагымдуу болгон имараттын архитектурасын т?з?? болду. Кыргызстан тууралуу эч нерсе билбегендиктен, алгач кыргыздын улут катары менталдык ?зг?ч?л?кт?р?н окуп-?йр?н?п, таанышып чыктым. Дизайнда кыргыз элинин улуттук баалуулуктары, колорити колдонулду. Спорт аянтчасы Бишкектин борборундагы “Ала-Тоо” аянтын элестетет. Баса спорт аянтчасынын чыгымын кыргы жеке ишкерлери к?т?рм?й болушту. Кыргыздарга жакын болгон кызыл, к?к т?ст?рг? басым жасадым. Артында тоолор тургандыктан, чатыры да тоолорду элестеткендей болуп жабылат. Тоонун фонунда бул аябай кооз к?р?н?т. Аудиториялар к?п болуп, аларды б?лг?н дубалдар болбойт. Ичиндегилердин бири-бири менен дайыма жолугушуп, с?йл?ш?п туруулары ?ч?н ачык орундар, кенен жайлар орун алат. Окуу жайдын холлунда студенттер тамактанып, эс алып, окууга даярдана да алышат. Окутуучулар курамы студенттерди, ал эми студенттер аларды дайыма к?р?п тура алышат.

 

– Канча адамга ылайыкташтырылат?

– Болжол менен 1500 студент окуй алса, 500д?н ашык окутуучу, студенттер ?ч?н спорт комплекси, китепкана бар. Жалпысынан ?з?н? 2000ден ашык адамды батырат.

 

– Кандай курулуш материалдары колдонулат, алар кайдан алынып келинет?

– Имаратты тургузууда биринчи кезекте экологиялык жактан таза курулуш материалдары, технологиялар колдонулат. Имарат жергиликт?? климаттын талаптарына жооп бергидей болушу зарыл. Негизинен, жергиликт?? курулуш материалдарын пайдаланабыз. Бирок ошентсе да айрым заманбап технологиялар, материалдар сырттан алынат. Кыргызстанда курулуштун к?рк?н чыгаруучу таштар чыгат экен. Ошол таштар менен университеттин кире беришине AUCA деп жазылат. Жазуу жерден ?йд? к?т?р?лг?нд?кт?н, таштар жерден ?с?п чыккандай элес берип турат.

 

– Буга чейин Кыргызстан ж?н?нд? эч нерсе билч? эмес экенсиз. Кыргызстан кандай таасир калтырды?

– Сиздердин ?лк?н? БААУда (Борбордук Азиядагы Америка университети) иштей баштагандан бери биле баштадым. 3 жылдын ичинде Кыргызстанга болгон кызыгуум, с?й??м артып, 12 жолу барып келдим. Ушул убакыт ичинде ?йр?нг?н нерселеримди дизайнга киргиз??г? аракет кылып жаттым. Бишкек ж?н?нд? айтсам, жашыл шаар экен. К?ч?с?нд? кетип баратса?, эки тарабы тизилген бак-дарак болгондуктан, сейил бак аралап бараткандай сезим болот. Шаарда ачык коомдук жайлардын к?п болгону жакты. Анан бат куралып, кайра

бат жыйналган боз ?й???зд?р ?зг?ч? таасир калтырды

<<